Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νικόλαος Χαρδαλιάς συμμετείχε σήμερα, Τετάρτη 15 Ιουνίου 2022, με ομιλία στην εναρκτήρια συνεδρία του “2nd Forum on Hybrid Threats, Cyber–security, and Artificial Intelligence” με αντικείμενο διαλόγου τις «Υβριδικές Απειλές και Ελλάδα: Εξελίξεις, τάσεις, θεσμικό πλαίσιο, και κρατική ανθεκτικότητα».
Το Φόρουμ αποτελεί πεδίο ανάπτυξης και ανταλλαγής ιδεών διαφόρων προσωπικοτήτων, διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων ομιλητών από το χώρο της πολιτικής, της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, υψηλόβαθμων αξιωματούχων υπουργείων, κρατικών υπηρεσιών, Διεθνών Οργανισμών (ΝΑΤΟ, Ευρωπαϊκή Ένωση) και εκπρόσωπων ξένων διπλωματικών αποστολών.
Στο πλαίσιο της εναρκτήριας συνεδρίας, χαιρετισμό απηύθυναν επίσης, εκπρόσωπος του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Δένδια, ο Επιτελάρχης ΓΕΕΘΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Κωνσταντίνος Κελλάρης ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου και ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων κ. Λουκάς Κατσώνης.
Το Φόρουμ, διεξάγεται στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά το διήμερο 15 και 16 Ιουνίου 2022 από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος και του ΝΑΤΟ.
Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, στην ομιλία του ανέφερε τα εξής:
«Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα να παρίσταμαι σήμερα εδώ, προκειμένου να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις μου όσον αφορά το ευαίσθητο και πάντοτε επίκαιρο ζήτημα των υβριδικών απειλών.
Η τρέχουσα προβληματική γύρω από τον κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια που συνιστούν οι υβριδικές απειλές, συμπίπτει με μια εξαιρετικά κρίσιμη, θα μου επιτρέψτε να πω, συγκυρία για την πατρίδα μας αλλά και για τους συμμάχους της. Και την αποκαλώ κρίσιμη, διότι άπαντες παρατηρούμε την αναζωπύρωση της σύγκρουσης ανάμεσα στο στρατόπεδο των φιλελεύθερων, ανοιχτών, δημοκρατικών κοινωνιών, στις οποίες εντάσσεται διαχρονικά και χωρίς επιφυλάξεις η Ελλάδα, και σε αυτό των κλειστών, αναθεωρητικών και αυταρχικών καθεστώτων, τα οποία κινούνται δραστήρια με στόχο την υπονόμευση των αξιών, των θεσμών και του Δυτικού τρόπου ζωής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση για το πως οι υβριδικές απειλές αλληλεπιδρούν με πιο ανοιχτές μορφές αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας και της πολιτικής ανεξαρτησίας, εμφανίζεται πιο επίκαιρη παρά από ποτέ.
Ασφαλώς, η αδικαιολόγητη και βάναυση ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί μια ανοιχτή πρόκληση προς τη φιλελεύθερη διεθνή δικαιοταξία. Διατάσσοντας μια απροκάλυπτη εισβολή σε ένα κυρίαρχο κράτος, με πρόσχημα αβάσιμα επιχειρήματα εκτός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου, ο Πρόεδρος Πούτιν υπονομεύει ανοιχτά τα θεμέλια, στα οποία οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών προσπαθούν περίπου οκτώ δεκαετίες να οικοδομήσουν μια διεθνή κοινότητα απαλλαγμένη από τη μάστιγα του πολέμου. Αμφισβητείται έτσι μια έννομη τάξη, όπου η «διπλωματία της ισχύος» και οι ένοπλες αντιπαραθέσεις τέθηκαν εκτός διεθνούς νομιμότητας, παραχωρώντας τη θέση τους στην ειρηνική επίλυση των διαφορών. Ωστόσο, η ρωσική επίθεση δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως προϊόν μιας κρίσης λίγων μηνών. Αντιθέτως, συνιστά την κορύφωση ενός προμελετημένου, θα μου επιτρέψτε να πω, σχεδίου, το οποίο υλοποιήθηκε σε βάθος αρκετών ετών και περιλαμβάνει αν μη τι άλλο ποικίλες μορφές υβριδικού πολέμου.
Μιλώντας για υβριδικές απειλές, αναφερόμαστε σε διάφορες μορφές επιθετικότητας που εκδηλώνονται σε φυσικό, ψηφιακό αλλά και νοητικό επίπεδο, κάτω ή απροσδιόριστα γύρω από το όριο της ένοπλης σύγκρουσης. Δεν πρόκειται για ένα «κλειστό», αν θέλετε, κατάλογο μεθόδων και στρατηγικών: Μετά τις κυβερνοεπιθέσεις, τη σκόπιμη παρερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου (το λεγόμενο ‘κακόβουλο lawfare’), τη διασπορά ψευδών ειδήσεων στον κυβερνοχώρο και την παράνομη παρέμβαση στις εκλογικές διαδικασίες ανεξάρτητων κρατών, παρατηρήσαμε τα τελευταία χρόνια την προσθήκη στο «οπλοστάσιο» των αναθεωρητικών και αυταρχικών δυνάμεων, νέων μορφών υβριδικών τακτικών, όπως την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων χωρίς διακριτικά, τη στοχευμένη χρήση μεταναστευτικών ροών ως όπλων, καθώς και τη χειραγώγηση της ενεργειακής ασφάλειας. Όπως διαπίστωσε μάλιστα η Ουκρανία με οδυνηρό τρόπο, τέτοιες κακόβουλες πρακτικές αποτελούν συχνά προάγγελο γενικευμένων συρράξεων.
Για την πατρίδα μας, ωστόσο, και ιδίως για τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, αυτές οι τακτικές δεν αποτελούν απλώς θεωρητικές απειλές. Για την Ελλάδα, η αντιμετώπιση διαφόρων μορφών υβριδικών απειλών συνιστά αναπόσπαστο κομμάτι της στρατιωτικής μας προπαρασκευής και της ευρύτερης εθνικής μας επαγρύπνησης εδώ και αρκετές δεκαετίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, μορφές υβριδικού πολέμου που αντιμετωπίζονται για πρώτη φορά από κάποιους εταίρους μας, έχουν προηγουμένως δοκιμαστεί εναντίον της Ελλάδας. Και αυτό διότι η Ρωσική Ομοσπονδία δεν αποτελεί την αποκλειστική πηγή διασάλευσης της διεθνούς έννομης τάξης, ούτε συνιστά τον μοναδικό κακόβουλο δρώντα στην ευρύτερη περιφέρεια του δυτικού κόσμου.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της μετανάστευσης: Όλος ο πλανήτης έγινε μάρτυρας της ενορχηστρωμένης υβριδικής επίθεσης που εξαπέλυσε τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2020 η Τουρκία εναντίον της χώρας μας. Δεκάδες χιλιάδες απελπισμένοι άνθρωποι εξωθήθηκαν βιαίως από τις τουρκικές Αρχές στο ελληνικό έδαφος μέσω του Έβρου και των νησιών του Αιγαίου, με στόχο έναν και μοναδικό, την αποσταθεροποίηση της Ελλάδας και την άσκηση πίεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενάμιση χρόνο αργότερα, διαπιστώσαμε ότι οι κακόβουλες τουρκικές μέθοδοι βρήκαν μιμητές σε άλλα αυταρχικά καθεστώτα στην Ανατολική Ευρώπη. Σας θυμίζω ότι, στο δεύτερο μισό του 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπισε την πρόκληση του Προέδρου της Λευκορωσίας Λουκασένκο, ο οποίος απείλησε να πλημμυρίσει την Ευρώπη με παράτυπους μετανάστες ως απάντηση στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά του αυταρχικού του καθεστώτος.
Η Ελλάδα είναι επομένως συνηθισμένη στην αντιμετώπιση και απόκρουση υβριδικών απειλών. Με όπλο μας το Διεθνές Δίκαιο και με την ισχυρή και διαρκώς βελτιούμενη υποδομή εθνικής ασφάλειας, υπερασπιζόμαστε τα εθνικά μας συμφέροντα από κάθε μορφή κακόβουλης επίθεσης, απροκάλυπτης ή κεκαλυμμένης: Στα χερσαία, στα εναέρια και στα θαλάσσια σύνορά μας, στον κυβερνοχώρο, στις ενεργειακές μας υποδομές και στο πεδίο των συζητήσεων και διαπραγματεύσεων, κανένας διεθνής ταραξίας δεν μπορεί να αισθάνεται αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να μας απειλήσει. Και βέβαια, όλοι γνωρίζουν πάρα πολύ καλά πιστέψτε με τις «κόκκινες γραμμές» μας.
Φυσικά, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού: οι υβριδικές απειλές εξελίσσονται και παίρνουν διαρκώς νέες μορφές. Είναι δυνατόν για παράδειγμα να φανταστεί κανείς ότι η κλιματική κρίση, αυτή η τόσο σημαντική και ζωτική για το μέλλον της ανθρωπότητας πρόκληση της εποχής μας, δύναται αντί να καταπολεμάται, να αξιοποιείται από κακόβουλους φορείς, στο πλαίσιο των υβριδικών επιχειρήσεων; Και όμως, λόγω της δυναμικής φύσης των υβριδικών απειλών, είναι δυνατό! Απαιτείται λοιπόν διαρκής επαγρύπνηση, απαιτείται μελέτη, απαιτείται ανάλυση.
Κυρίες και κύριοι, τα τελευταία τρία χρόνια, η κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί μια σειρά αλλεπάλληλων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, που από πλευράς σφοδρότητας και συχνότητας υπερβαίνουν οτιδήποτε κλήθηκε να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών. Σχεδόν όλες αυτές οι κρίσεις προήλθαν από το εξωτερικό, ως αποτελέσματα αδίστακτων, ως αποτελέσματα αυταρχικών πολιτικών.
Η δική μας αντίδραση υπήρξε σε όλες τις περιπτώσεις άμεση, υπήρξε αποτελεσματική. Υπό τη στιβαρή ηγεσία, επιτρέψτε μου να πω, ενός ακάματου και ενός αποφασιστικού Πρωθυπουργού, επαναφέραμε την εθνική άμυνα και ασφάλεια, οι οποίες ναι, αποτελούν αυτοσκοπό μας, στην πρώτη γραμμή των κυβερνητικών προτεραιοτήτων. Πράξαμε και θα πράττουμε το πατριωτικό μας καθήκον αγόγγυστα, με συνέπεια, με συνέχεια, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον: Ένα μέλλον όπου η Ελλάδα μας θα είναι ακόμα πιο ισχυρή, θα είναι ευημερούσα, μέσα σε μια Ευρώπη ενωμένη, απρόσβλητη και αυτάρκη.
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι, η ιστορία των κρατών από τα οποία προέρχονται οι υβριδικές απειλές, δεν αποτελεί παρά ένα μητρώο κλεπτοκρατίας, ένα μητρώο φόνων, βασανιστηρίων και ανθρώπινου πόνου. Δυστυχώς, σε αυτό το χρονικό, όχι μόνο δεν έχει γραφτεί η τελευταία σελίδα, αλλά αντιθέτως, θα μου επιτρέψτε να πω, προστίθενται με το πέρασμα των ετών νέα κεφάλαια δυστυχίας αλλά και καταστροφών. Απέναντι σε αυτή την πάντοτε παρούσα απειλή του ολοκληρωτισμού, καθώς και στην επαμφοτερίζουσα στάση των διαφόρων «επιτήδειων ουδέτερων» συνοδοιπόρων του, η Ελλάδα, ως το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς, θα συνεχίσει να επιτελεί την ιστορική της αποστολή ως προμαχώνας της ελευθερίας, της δημοκρατίας και υψηλών φιλελεύθερων αξιών.
Θερμά συγχαρητήρια για το Φόρουμ σας, θερμά συγχαρητήρια για την προσπάθεια.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την προσοχή σας».