– Έχουν περάσει εννιά μήνες από τον φονικό σεισμό στην Τουρκία. Μέσα σε αυτό το διάστημα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δείχνουν σημάδια βελτίωσης. Μπορεί αυτό να έχει διάρκεια στο χρόνο; Έχουν σταματήσει οι υπερ πτήσεις και οι παραβιάσεις του εθνικού μας εναέριου χώρου αυτό το διάστημα;
Η επίσκεψή μου στις σεισμόπληκτες περιοχές της Τουρκίας, ως Υπουργός Εξωτερικών, μαζί με τον ομόλογό μου τότε Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επέτρεψε να υπάρξει μια αποφόρτιση έκτοτε στις διμερείς μας σχέσεις, η οποία διαπιστώθηκε και επί του πεδίου. Λειτούργησε σαν ένα «παράθυρο ευκαιρίας», το οποίο έχει διαρκέσει για σημαντικό χρονικό διάστημα. Βεβαίως, δε λύθηκαν ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα μεταξύ μας και ο κίνδυνος παλινδρόμησης στην ένταση του παρελθόντος δεν έχει εκλείψει, όσο δεν ανακαλούνται αιτιάσεις του παρελθόντος. Ο διάλογος άλλωστε για την επίλυση της μοναδικής διαφοράς μας, προκειμένου να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, απαιτεί και μία συγκεκριμένη στάση, η οποία να μην τον υπονομεύει. Ας μην ξεχνάμε επίσης το Κυπριακό, το οποίο παραμένει «ανοιχτή πληγή». Αν η Άγκυρα επιθυμεί να υπάρξει πραγματική αλλαγή σελίδας στις σχέσεις μας, γνωρίζει τι πρέπει να πράξει, έργω και λόγω, με οδηγό το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. H Ελλάδα είναι έτοιμη σε αυτήν την περίπτωση να ανταποκριθεί. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν επιτρέπεται εφησυχασμός, ιδίως στις σημερινές εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή μας.
– Εσείς έχετε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον ομόλογό σας Γιασάρ Γκιουλέρ; Σχεδιάζετε να συναντηθείτε στην Άγκυρα ή στην Αθήνα;
Με τον κ. Γκιουλέρ συναντηθήκαμε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους και βρεθήκαμε μαζί στη Σύνοδο των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, πριν 20 περίπου ημέρες. Διατηρούμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και ευελπιστώ ότι σύντομα θα μας δοθεί η ευκαιρία για την πραγματοποίηση διμερούς συνάντησης.
Πώς πρέπει κατά τη γνώμη σας η διεθνής κοινότητα – και βεβαίως η χώρα μας – να αντιδράσει απέναντι στις καταιγιστικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή; Τι σας ανησυχεί περισσότερο σε σχέση με τα τεκταινόμενα στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας;
Κύριε Παπαχλιμίντζο, η Ελλάδα έχει με σαφήνεια καταδικάσει την πρωτοφανή τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς. Η επίθεση αυτή άλλωστε αποδυναμώνει τις θεμιτές αξιώσεις του παλαιστινιακού λαού. Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει επίσης ότι στηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Παράλληλα, έχουμε επισημάνει ότι η προστασία των αμάχων οφείλει να είναι κυρίαρχη προτεραιότητα. Δεν δικαιολογούμε αντίποινα κατά αμάχων. Από εκεί και πέρα, η ανησυχία είναι εύλογη σχετικά με το ενδεχόμενο να εξελιχθεί η κρίση αυτή σε περιφερειακή, όπως επίσης για το ενδεχόμενο να ανακόψει την ελπιδοφόρο διαδικασία που είχε ξεκινήσει με τις Συμφωνίες του Αβραάμ για τη συνεργασία και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Βεβαίως, υπάρχουν και άλλες ενδεχόμενες συνέπειες, για τις οποίες θα πρέπει να υπάρξει εγκαίρως προετοιμασία και συνεργασία σε διεθνές επίπεδο. Όπως για τα θέματα Ασφάλειας που ενδέχεται να προκύψουν, τη διασφάλιση των ενεργειακών πόρων, την τυχόν έξαρσης του μεταναστευτικού κ.ά.
Δημοσιεύματα θέλουν τη χώρα μας να εμπλέκεται εμμέσως στον πόλεμο, παρέχοντας διευκολύνσεις μέσω της Σούδας και της Ελευσίνας, αλλά και με την παρουσία πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού στην Ανατολική Μεσόγειο. Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο;
Η χώρα μας ούτε εμπλέκεται σε πολεμικές επιχειρήσεις, ούτε της έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο. Η άδεια χρήσης σε ελληνικά πολεμικά αεροδρόμια, πέραν των όρων της Αμυντικής Συμφωνίας με τις ΗΠΑ, δόθηκε για μεταγωγικά αεροσκάφη, όπως και για υποστηρικτικά ελικόπτερα και προσωπικό. Τα μέσα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για ανθρωπιστικούς λόγους, δηλαδή για εκκενώσεις και μεταφορά πολιτών των ΗΠΑ ή και Ελλήνων αν απαιτηθεί.
Όσον αφορά τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, συμμετείχαν ήδη, πριν την επίθεση της Χαμάς, σε τρεις επιχειρήσεις στη Μεσόγειο: Της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ αντιστοίχως. Στην τελευταία περίπτωση πρόκειται για την ειρηνευτική επιχείρηση στον Λίβανο, αλλά για λόγους ασφαλείας, η ελληνική φρεγάτα θα μετακινηθεί δεκάδες μίλια από τις ακτές της χώρας. Πάντως, η συμμετοχή της χώρας μας σε αυτές τις επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με τις αμυντικές συμφωνίες που έχει συνάψει, αποδεικνύει εμπράκτως τον γεωπολιτικό της ρόλο στην περιοχή. Και φρονώ πως με αυτή την οπτική πρέπει να ερμηνεύεται η συμμετοχή μας και όχι σαν παράγων ανησυχίας.
– Στα εξοπλιστικά, ποιες είναι οι προτεραιότητες για το προσεχές διάστημα; Πότε θα ληφθεί η απόφαση για τις τρεις νέες κορβέτες του Πολεμικού Ναυτικού και ποια κριτήρια θα «βαρύνουν» περισσότερο;
Το εξοπλιστικό πρόγραμμα που έχει εξαγγελθεί υλοποιείται, αλλά σαφώς και έχει προτεραιοποιήσεις, τόσο ένεκα των επιχειρησιακών αναγκών, όσο και λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών. Όπως έχω ξαναπεί, η Ελλάδα διαθέτει ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις χάρη στο υστέρημα του ελληνικού λαού, το οποίο οφείλουμε να αξιοποιούμε κατά τον βέλτιστο τρόπο. Θα ήταν ευχής έργο να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε όλα τα προγράμματα ταυτόχρονα, αλλά όπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν είναι ρεαλιστικό κύριε Παπαχλιμίντζο. Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι πέρα τις δικές μας επιθυμίες και ανάγκες υπεισέρχονται στην υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και εξωγενείς παράγοντες, όπως για παράδειγμα οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Όσον αφορά το πρόγραμμα των νέων Κορβετών, είναι θέμα αξιολογικών κριτηρίων και αποφάσεων των αρμόδιων Γενικών Επιτελείων.
– Έχει γίνει τα τελευταία χρόνια μεγάλη συζήτηση για τη συμμετοχή της εγχώριας πολεμικής βιομηχανίας στα εξοπλιστικά προγράμματα που τρέχει η χώρα. Μπορεί αυτή να ενισχυθεί και πώς; Έχετε μιλήσει επίσης αρκετές φορές για την «αμυντική καινοτομία».
Η ενίσχυση της αμυντικής μας βιομηχανίας και η προώθηση της καινοτομίας αποτελούν δύο από τους κύριους στόχους μας, αλλά και μία σημαντική πρόκληση στην οποία οφείλουμε να ανταποκριθούμε ως χώρα. Στην κατεύθυνση αυτή προωθούμε τη δημιουργία οικοσυστήματος το οποίο θα δώσει σταδιακά στη χώρα μας τη δυνατότητα να γίνει από διαρκής καταναλωτής, παραγωγός και εξαγωγέας οπλικών συστημάτων. Στόχος μας είναι να ενισχυθεί η συνεργασία μας στο μέλλον με άλλες χώρες για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας προς όφελος της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, ζήτημα το οποίο συζήτησα κατά τις επισκέψεις μου σε Ισραήλ, ΗΑΕ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία, στις συναντήσεις που είχα με τους ομολόγους μου. Οι τομείς που εστιάζουμε, μεταξύ άλλων, είναι η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, οι δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις, δηλαδή όλο το νέο διαμορφούμενο οικοσύστημα άμυνας και ασφάλειας. Σχετικό νομοθέτημα είναι στη φάση της σύνταξης. Ήδη, στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας συγκροτήθηκε και λειτουργεί ένα νέο Γραφείο (Project Management Office), το οποίο ασχολείται επισταμένως με τον τομέα της προώθησης της καινοτομίας.
Όσον αφορά τη σημερινή κατάσταση στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, υπάρχουν μεγάλης σημασίας εξοπλιστικά προγράμματα, όπως το πρόγραμμα του εκσυγχρονισμού των 83 F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας στο επίπεδο VIPER, το οποίο υλοποιείται με ακρίβεια στο χρονοδιάγραμμα από την ΕΑΒ. Αλλά υπάρχουν και άλλα προγράμματα στα οποία παρατηρούνται τεράστια προβλήματα, τα οποία επιδιώκουμε με συγκεκριμένες παρεμβάσεις να επιλυθούν.
-Το προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας προέβλεπε μεταξύ άλλων την ποιοτική αναβάθμιση της περιόδου της στρατιωτικής θητείας. Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας επί αυτού;
Το πρόγραμμα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Θητεία – Ευκαιρία» συνιστά μια μεταρρυθμιστική τομή, η οποία θα βοηθήσει τους ίδιους τους στρατεύσιμους, αλλά και τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Κατ’ αρχάς, θα αναβαθμίσει τον τρόπο εκπαίδευσης των στρατεύσιμων ο οποίος θα γίνεται και σε ψηφιακό περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα θα τον διευρύνει σε αντικείμενα όπως η Πολιτική Προστασία και οι Πρώτες Βοήθειες. Ακόμη, θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης δεξιοτήτων που συνδέονται με την αγορά εργασίας, πρακτικών και ψηφιακών, παράλληλα βεβαίως, εις όφελος της αμιγούς στρατιωτικής εκπαίδευσης και των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα προγράμματα αυτά θα πιστοποιούνται είτε από τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) των Ενόπλων Δυνάμεων είτε από πιστοποιημένους εξωτερικούς φορείς. Θα δίνουν τη δυνατότητα στους στρατεύσιμους που θα τα επιλέξουν να αποκτήσουν ένα πρόσθετο εφόδιο για την επαγγελματική σταδιοδρομία τους, ως πολίτες.
– Τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών χτύπησαν ένα «καμπανάκι» για τη ΝΔ; Τι πρέπει να αλλάξει κατά τη γνώμη σας στην πορεία προς τις ευρωεκλογές του Μαΐου;
Όπως δήλωσε και ο Πρωθυπουργός, «η κυβέρνηση οφείλει να λαμβάνει τα πολιτικά μηνύματα ανά πάσα στιγμή και να αγωνίζεται με όλες τις δυνάμεις της για να βελτιώνει την καθημερινότητα των πολιτών». Το μεγάλο πολιτικό στοίχημα συνεπώς είναι η Kυβέρνηση να διαχειρισθεί επιτυχώς μία ακόμη εξωγενή κρίση και να αποδείξει εκ νέου στην πράξη ότι είναι ένα μεγάλο λαϊκό κόμμα, με μέριμνα για τους ευάλωτους συνανθρώπους μας. Επίσης, πρέπει να διαχειρισθεί την καινοφανή στην Ελληνική Ιστορία πραγματικότητα, της πλήρους πολιτικής επικυριαρχίας.