Υπάρχουν ευθύνες για την τραγική κατάληξη της ελληνικής ανθρωπιστικής αποστολής στη Λιβύη και τους πέντε θανάτους; Τηρήθηκαν τα πρωτόκολλα ασφαλείας που προβλέπονται σε τέτοιες περιπτώσεις από τις Ένοπλες Δυνάμεις;
Η απώλεια τριών στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και δύο εθελοντών πολιτών, σε μια αποστολή έμπρακτης αλληλεγγύης σε δοκιμαζόμενους συνανθρώπους μας από τις συνέπειες της κακοκαιρίας «Daniel», ήταν αποτέλεσμα ενός τραγικού αυτοκινητιστικού δυστυχήματος. Οι συνθήκες του τροχαίου διερευνώνται ήδη από το ΓΕΕΘΑ και την ελληνική δικαιοσύνη και σας διαβεβαιώ ότι θα φωτιστεί κάθε πτυχή της υπόθεσης. Δεν υφίσταται ζήτημα τρομοκρατικής ενέργειας, καθώς δεν υπάρχει απολύτως κανένα στοιχείο μέχρι στιγμής πως έλαβε χώρα κάποιου είδους επίθεση ή χρήση όπλων και εκρηκτικών. Σε ότι αφορά την ασφάλεια της αποστολής, η όποια παραφιλολογία έχει αναπτυχθεί, δεν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα, ούτε σε γνώση για τον τρόπο που αυτές οι αποστολές υλοποιούνται. Θα αρκεστώ να υπενθυμίσω ότι η στρατιωτική αποστολή που μετέβη στη Λιβύη, υπό τον σχεδιασμό του Υπουργείου Εξωτερικών, δεν ήταν ειρηνευτική, όπως π.χ. στο Κόσσοβο ή το Αφγανιστάν, αλλά είχε ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Καμία από τις διεθνείς αποστολές που συμμετείχαν στη Λιβύη δεν έστειλε ένοπλες μονάδες ή άλλης μορφής αμυντικά μέσα. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας και η στρατιωτική ηγεσία έχουν μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους αποστολές, όπου οι κανόνες συνδρομής είναι εξάλλου κοινοί για όλες τις χώρες που συμμετέχουν.
Έχουν διατυπωθεί κατηγορίες για καθυστέρηση στην εμπλοκή του στρατού στην επιχείρηση στη Θεσσαλία. Τι απαντάτε;
Όπως σε κάθε έκτακτη συνθήκη και επείγουσα περίπτωση, έτσι και σε αυτή τη δοκιμασία ο μηχανισμός και το προσωπικό των Ένοπλων Δυνάμεων τέθηκε από τη πρώτη στιγμή σε ετοιμότητα και ανταποκρίθηκε άμεσα στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο για τη Διαχείριση Κρίσεων του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας. Κάθε διαχείριση κρίσης προσφέρεται για την άντληση διδαγμάτων, ιδιαίτερα ως προς τον εντοπισμό των όποιων περιθωρίων βελτίωσης. Προφανώς και τα περιθώρια αυτά είναι σημαντικά. Πόσο μάλλον όταν η κλιματική κρίση επιβάλλει μια διαρκή ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού και μια συνεχή επαναξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των επιχειρησιακών σχεδίων για την επίτευξη των στόχων της πολιτικής προστασίας. Νομίζω ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει αποδείξει ότι αντιλαμβάνεται εγκαίρως τα όποια ζητήματα ανακύπτουν, προχωρώντας άμεσα στις κατάλληλες διορθωτικές κινήσεις.
Πως θα αναβαθμιστεί και θα συστηματοποιηθεί η συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων στην Πολιτική Προστασία στο εξής; Ποιος είναι ο κυβερνητικός σχεδιασμός;
Οι Ένοπλες Δυνάμεις αποτελούν βασικό πυλώνα παρέμβασης στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Τόσο στο γενικό σχέδιο Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης», όσο και σε επιμέρους ειδικά σχέδια, όπως το «Δάρδανος» για τα πλημμυρικά φαινόμενα, υπάρχουν συγκεκριμένα επιχειρησιακά πρωτόκολλα και λεπτομερή ανάλυση του τρόπου εμπλοκής των Ενόπλων Δυνάμεων σε αυτά. Στόχος όλων των εμπλεκομένων φορέων, όπως ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ανέφερε στη ΔΕΘ, είναι τα πρωτόκολλα αυτά να επικαιροποιηθούν στη βάση των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές προς την κατεύθυνση μιας περαιτέρω αυτοματοποίησης στη διαδικασία εμπλοκής, χωρίς περιττή γραφειοκρατία. Συνεργαζόμαστε ήδη προς αυτή την κατεύθυνση με τα συναρμόδια Υπουργεία, ώστε οι αλλαγές αυτές να αποτυπωθούν σε θεσμικό και επιχειρησιακό επίπεδο. Επιπλέον, οι αλλαγές αυτές, προκειμένου να καταστούν εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές θα συνοδευτούν από μια σημαντική ενίσχυση των διαθέσιμων μέσων και υποδομών, κυρίως μέσω του Προγράμματος «ΑΙΓΙΣ».
Με ποιο τρόπο και προς ποια κατεύθυνση θα αλλάξει η στρατιωτική θητεία;
Επιθυμούμε η στρατιωτική θητεία να μετατραπεί σε μια ιδιαίτερη παραγωγική περίοδος και να γίνει αντιληπτή ως μια «ευκαιρία» απόκτησης γνώσης και δεξιοτήτων από τους στρατευσίμους. Γι’ αυτό και μαζί με τον Υπουργό κ. Δένδια και την στρατιωτική ηγεσία σχεδιάζουμε ένα πρόγραμμα παροχής πιστοποιημένης εκπαίδευσης σε οπλίτες θητείας με στόχο την αξιοποίηση των γνώσεων στην μετέπειτα επαγγελματική τους διαδρομή. Προς αυτή την κατεύθυνση θα αξιοποιήσουμε τόσο τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης των Ενόπλων Δυνάμεων όσο και εξωτερικούς πιστοποιημένους φορείς παροχής επιμόρφωσης και μη τυπικής εκπαίδευσης. Έχουμε ήδη αποτυπώσει τις θεσμικές και διοικητικές ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση και στοχεύουμε εντός του 2024 να θέσουμε το πρόγραμμα σε εφαρμογή.